Kruidengeheimen

Filmpjes over geneeskrachtige kruiden
Voor iedereen toegankelijk: online kruidenlessen en andere informatie over kruiden op YouTube.

Waardevol Vrouwenmantel

(Alchemilla alpina, Alchemilla vulgaris, Alchemilla mollis)

In de vroege morgen lijken haar bladeren versierd te zijn met kleine parels. Als je goed kijkt, zie je dat het vochtdruppeltjes zijn die door de plant zijn afgescheiden. Ze rollen naar het midden van het blad, waar zich een glinsterende waterbol vormt.

In de middeleeuwen werden deze waterbollen "hemelwater" genoemd door de alchemisten. Deze onderzoekers zochten naar een middel dat gewone metalen in goud kon veranderen en waarmee je langer en gezond(er) kon leven. Omdat de vrouwenmantel hoog stond aangeschreven, maakten zij bij hun experimenten gebruik van de waterbollen van vrouwenmantel. Hoewel het ze uiteindelijk niet gelukt is om goud na te maken, is de plant wel vernoemd naar deze alchemisten en heeft ze de botanische naam ‘Alchemilla’ gekregen. 

Ook als de druppels zijn opgedroogd, is het blad van de vrouwenmantel prachtig om te zien en daarom is vrouwenmantel tegenwoordig een veel voorkomende tuinplant. De Hollandse naam verwijst naar het zachte, fluweelachtige, mantelvormige blad, dat een gelijkenis vertoont met de zachte binnenkant van de baarmoeder. Het kan niet anders dan dat de natuur ons hiermee duidelijk wil maken wat haar voornaamste werkingsgebied is; vrouwelijke organen.

Vrouwelijke organen

Deze informatie is afkomstig van onze voorouders.

Als geneeskruid wordt vrouwenmantel al eeuwenlang gezien als een tonicum bij klachten die gerelateerd zijn aan de vrouwelijke organen. Vrouwenmantel communiceert met het onderlichaam en doet wat er nodig is;

1:         Tijdens menstruatie: pijnstillend, verminderd krampen en vermindert overmatig bloedverlies. Het beste kun je al een paar dagen voordat de menstruatie begint, elke dag een paar kopjes thee van vrouwenmantel drinken.
Ook te gebruiken om de menstruatie te reguleren en PMS-klachten te verlichten. (PMS=Premenstrueel syndroom, dit zijn de lichamelijke en emotionele klachten die je kunt ervaren in de periode voor je menstruatie).

2:         Wanneer iemand graag zwanger wil worden: vrouwenmantel verbetert de conditie van de baarmoeder. Vooral aan te raden na pilgebruik om het baarmoederslijmvlies te herstellen. Vanwege zijn stimulerende werking op de baarmoeder mag vrouwenmantel tijdens de zwangerschap NIET gebruikt worden!

3:         Bevalling: vrouwenmantel wekt de weeën op, werkt pijnstillend en bespoedigt de bevalling. Vanaf het moment dat de vliezen breken of bij het begin van ontsluiting elk half uur een kopje vrouwenmantelthee drinken of neem enkele druppels vrouwenmanteltinctuur in wat water.
Tevens werkt het kruid bloedstelpend na de bevalling. Vrouwenmantel helpt de baarmoeder na de bevalling te reinigen en te reduceren tot het normale volume.
De samentrekkende eigenschap van het kruid vermindert de kans op baarmoederverzakkingen. Met behulp van vrouwenmantel komt een bevallen vrouw geestelijk sneller in balans. Maar vrouwenmantel verbetert ook de kwaliteit van de borstvoeding.
De wondhelende eigenschappen van het kruid kunnen worden toegepast bij hechtingen of aambeien na de bevalling. Ga dan in een bad waar je een theepot met vrouwenmantelthee aan toegevoegd hebt, of drenk een oude theedoek in sterke vrouwenmantelthee en bevestig die enige tijd op de wond.

4:         Overgang: vrouwenmantel helpt overgangsklachten te verminderen. Omdat het kruid verschillende versterkende mineralen bevat is het raadzaam om tijdens de overgang af en toe een kuur van een paar weken met het kruid te nemen om de botten te versterken. (Driemaal daags gebruiken.)

5:         Diversen: vrouwenmantel heeft een spierversterkende werking op de spieren van de onderbuik. Te gebruiken bij blaaszwakte, baarmoederverzakking en bij zwakke bekkenbodemspieren.
Tempert overvloedige witte vloed en helpt bij ontstekingen aan de baarmoeder en eierstokken.

Thee
Thee maak je van mooie bovengrondse delen (blad, bloem, stengel). Je kunt het kruid zowel vers als gedroogd gebruiken. Gebruik een theelepel gedroogd kruid of een paar verse bladeren per beker water. Giet water dat even van de kook af is over het kruid heen en laat het afgedekt, bij voorkeur op een theelichtje, ongeveer tien minuten staan. Je kunt deze thee zowel preventief drinken als wanneer je acute klachten hebt. Of volg een kuur door een paar weken dagelijks een paar kopjes van deze thee te drinken.
Je kunt bosjes met vrouwenmantel ophangen om te laten drogen. Bewaar gedroogde kruiden in glazen potten en zet ze op een donkere, niet te warme plek. Schrijf het jaartal op de pot. De geneeskrachtige werking van gedroogde kruiden loopt langzaam terug en daarom is het raadzaam om elk jaar een nieuwe voorraad aan te leggen. Van iets oudere kruiden heb je meestal meer nodig om de werkzaamheid de behouden.

 
Belangrijk:

-   Verboden tijdens zwangerschap

-   Anticonceptiepil: Een kuur met vrouwenmantel kan mogelijk in combinatie met de anticonceptiepil leiden tot een ontregeling van de menstruatiecyclus. Of het daardoor ook de werking van de anticonceptiepil teniet kan doen weet ik niet. Daarom geef ik pilgebruikers altijd dit advies: Stop één maand per jaar met het gebruik van de pil (gebruik dan een ander voorbehoedsmiddel) en drink deze maand elke dag twee kopjes vrouwenmantelthee om je baarmoeder te herstellen.

-   Gebruik vrouwenmantel op eigen houtje maximaal driemaal daags, vier weken achter elkaar. Wanneer je klacht nog niet voorbij is, kun je na een paar weken weer opnieuw een kuur volgen.

-   Het is verstandig je te laten begeleiden door een deskundige wanneer je ernstige of langdurige klachten hebt of wanneer je medicijnen gebruikt.

-   Door de samentrekkende werking van het kruid krijgen sommige mensen last van een vertraagde stoelgang. Combineer het kruid in dat geval bijvoorbeeld met lijnzaad.

-   Je kunt ook gebruik maken van de tinctuur, die Alchemilla wordt genoemd, of van tabletten. Deze zijn onder andere te verkrijgen bij de betere drogist. Vraag de verkoper om een persoonlijk advies.

-  Vrouwenmantelbloemen worden ook in de commerciële bloementeelt gebruikt. Gebruik deze bloemen niet. Mogelijk zijn er bestrijdingsmiddelen bij de teelt gebruikt.

Andere eigenschappen:

Hoewel de vrouwenmantel voornamelijk door vrouwen wordt gebruikt, heeft het kruid ook eigenschappen die zowel mannen als vrouwen kunnen helpen: het heeft een kalmerende werking op de lever en de alvleesklier. Bij een te lage bloedsuiker spiegel (hypoglykemie), werkt vrouwenmantel ondersteunend en bij diarree werkt het kruid stoppend.
De jonge bladeren zijn zowel rauw als gekookt eetbaar. Ze bevatten onder andere vitamine C en de mineralen calcium, fosfor en magnesium.

Wanneer je de plant na de bloei tot de grond afknipt, komt de plant weer terug met verse jonge bladeren. Soms geeft de plant dan nog een tweede bloei.

Uitwendig

Het zachte blad van vrouwenmantel heeft een verzachtende, samentrekkende en helende werking en is daarom te gebruiken bij diverse problemen aan de huid. Ook de glinsterende waterbollen kan je hiervoor gebruiken. Vroeger werd beweerd dat dit water zelfs rimpels kon laten verdwijnen.
Bij jeuk aan de schaamlippen kan de vrouw zich wassen met lauwe vrouwenmantelthee of in een zitbad gaan zitten waaraan een liter van deze thee is toegevoegd.
Tenslotte is het ook mogelijk om crème of olie van de bovengrondse delen van de plant te maken.

Ik raad je aan je verder in het kruid te verdiepen en er iets mee te gaan doen. Daarna hoop ik dat jullie mij willen helpen om deze kennis weer verder te verspreiden zodat ook de generaties die na ons komen, kunnen profiteren van de wijsheid van onze voorouders!

April 2021
Andrea Bleeker

 
Bronnen:

Kruidenbundel, signatuur en eigenschappen, Yvonne Maessen

Groot Handboek Geneeskrachtige kruiden, Dr. Geert Verhelst, ISBN 9789080778467

Het geïllustreerde kruidenhandboek, Juliëtte de Baïracli Levy, ISBN: 906030167

De taal der kruiden, Mellie Uyldert, ISBN 97890101391

YouTube kanaal

Facebook

Index