YouTube kanaal
De schat van de spin
Mijn
oom woonde in een boerderij die minstens 100 jaar oud was. Over de drempel
stapte je in een andere wereld. Terug in de tijd. Mijn oom woonde samen met zijn
koeien onder één dak en meestal was hij met zijn koeien bezig.
Hij had er een stuk of tien die hij met de hand molk. Naast de stallen was er een keuken, een hooiberg
en in een hoekje was zijn slaapkamer. Aan
deze
kamer was nooit veel gedaan. Je kon via de kieren en gaten naar buiten gluren. Als
er een plank rot was, dan werd er een ander voor getimmerd. De muren waren opgevuld met stro voor de tocht. Er stond
alleen een bed, een stoel voor zijn kleding en een klein tafeltje met een zaklamp
en een wekker.
De
oudste zoon van mijn oma was tevreden met zijn
eenvoudige leven, maar mijn oma vond het belangrijk dat zijn
slaapkamer af en toe werd
schoongemaakt. Elke vakantie vroeg ze mij of ik wilde helpen. Dan kreeg
ik een regenkapje om mijn haar te beschermen en die nam ik
dankbaar aan. Met een bezem
haalde ik de spinnenwebben weg van het plafond. De spinnen lieten zich
razendsnel naar beneden zakken en ik kreeg de volle laag. Honderden
zaten er
boven het bed van mijn oom, maar hij had er geen last van. Omdat
spinnen zo
nuttig waren, mochten ze van mijn oma niet dood. We brachten
ze liefdevol naar
buiten.
Foto's van de slaapkamer van mijn oom nadat hij zijn boerderij moest verlaten.
Natuurlijke insectenbestrijder
Spinnen zijn geleedpotige
dieren en hebben acht poten en een uitwendig skelet. Het voedsel van de
spin bestaat uit insecten en de spin is daarom een natuurlijke insectenbestrijder.
Met behulp van zijn web kan de spin vele insecten vangen en daarna eet hij ze
op. Denk dan aan muggen, vliegen, motten, oorwurmen, zilvervisjes, maar ook
zijn er spinnen die kakkerlakken eten.
Spinnen beperken de verspreiding van bepaalde ziekten
door ziekte-verspreidende beestjes op te eten zoals de malariamug.
In Nederland en België leven geen gevaarlijke spinnen voor
de mens. Sommige spinnen kunnen bijten, wanneer ze opgepakt worden. De meeste
kaken zijn echter zo klein dat je de bijt, die kan voelen als een kleine
speldenprik, niet of nauwelijks voelt.
Schat
Zou mijn oma geweten hebben dat het spinnenweb meer is dan
een vangnet voor insecten? Ze heeft mij de onschatbare eigenschappen van het
web nooit verteld, maar ik weet ze inmiddels wel!
De spin heeft meerdere
"spintepels". Met deze tepels kan hij verschillende soorten draden voor
zijn web maken. Zo maakt de spin gebruik van onder andere
aanhechtingsdraden, loopdraden, kleefdraden en weer andere draden om
haar eieren in te verpakken en te laten rijpen.
De
draden van een spinnenweb worden spinsel of spinrag genoemd en bestaan
uit een mengsel van verschillende eiwitten.
Een
spinnenweb is erg licht, maar heel stevig. Sommige soorten spinrag zijn
sterker dan staaldraden van gelijke dikte. Men is nog steeds op zoek
naar manieren om dit bijzondere materiaal na te maken, maar tot nu toe
zonder resultaat.
Helend
Van oudsher zijn spinnenwebben gebruikt als wondgaas. De draden bevatten stoffen
die bacterie- en schimmeldodende stoffen bevatten. Het spinnenweb is steriel.
Een web op je wond stopt het bloeden, gaat ontstekingen tegen en geneest de
huid. Er zit veel vitamine K in een spinnenweb en dit zorgt voor een snelle
bloedstolling. Maar ook zorgen de draden van de spin ervoor dat zwellingen
verminderen en pijn kan verdwijnen.
Wat kun je doen bij een wond
Zoek een schoon, liefst leeg spinnenweb. Wanneer je in een
gebied woont waar giftige spinnen leven is het verstandig om te kijken of
de spin niet om een hoekje zit.
Maak een platte bal van het spinsel en leg die op de wond. Bevestig hem met een
gaasje dat
je met tape vastzet.
Wanneer je het spinnenweb wilt verwijderen, doe er dan warm water op en je zult
zien dat het spinsel makkelijk los laat.
Spinnenwebben schijnen vroeger zelfs gebruikt te zijn in de vorm van pillen.
Daar heb ik helaas verder niets over kunnen vinden.
De
wetenschap is zeer geïnteresseerd in spinnenwebben en al surfend op
internet kom je verschillende, vooral buitenlandse, artikelen over dit onderwerp
tegen. Omdat het spinsel volledig afbreekbaar is, zou het ideaal
als inwendig hechtdraad gebruikt kunnen worden. Het geeft geen
afstootreacties
bij operaties. In Duitsland proberen ze om menselijke zenuwcellen te herstellen met spinrag.
Culinair
Er zijn landen waar gefrituurde spinnen als een delicatesse
worden beschouwd. Het enige wat ik hier over in ons land kon vinden was de
tekst* van Klazien uit Zalk “Neem drie pruimen zonder pit. Doe in elke pruim op
de plaats van de pit een grote spin en eet de gevulde pruim op bij koorts..……”
(*Uit het boek: Allerhande dingen over de Natuur, uitgeverij AnkhHermes)
Als echte kruidenliefhebber kies ik bij koorts liever voor
een ander koortsverlagend middel, maar mocht je het willen uitproberen, dan
hoor ik graag het resultaat!
September 2016
Andrea Bleeker
Met
dank aan Jeanine Bakker voor de kritische blik op mijn tekst
en Ruud de Fotograag en Sjaak Buis fotografie voor de foto's van
de spinnen en het huis.
Wil je weten hoe het met de spinnen van mijn oom gaat?
Helaas moest zijn woning gesloopt worden om plaats te maken voor een nieuwe weg.
Imiddels is hij overleden.
Op deze foto wordt zijn slaapkamer afgebroken.