Vrolijke Marjolein

Een prachtige, geurende plant die eetbaar, gezond én geneeskrachtig is. De Grieken waren blij met het kruid dat spontaan op hun eilanden groeide. Daarom gaven zij de plant de naam “Origanum”, wat in het Nederlands “vreugde van de bergen” betekent. Reizigers namen de Griekse plant mee naar ons land en noemden hem marjolein. In Zuid-Limburg en Zeeland heeft de plant zich weten te verwilderen en elders hebben veel mensen hem als sierplant in de tuin. Er zijn verschillende soorten marjolein. In de geneeskunde wordt in Nederland vooral de wilde marjolein (Origano vulgare) gebruikt. Dit is een vaste, winterharde plant. Hij is groter en steviger dan de andere origanumsoorten.

 

VROUWENKWALEN

Door oude geschriften weten we dat marjolein als geneeskruid minstens tweeduizend jaar wordt gebruikt. Het heeft vooral een goede reputatie op het gebied van vrouwenkwalen. Één van de belangrijkste eigenschappen is de ontkrampende werking. Bij menstruatiepijn geeft marjoleinthee meestal snel verlichting. Maar ook bij PMS, overvloedige witte vloed, overgangsklachten, hartkloppingen en bij seksuele verkrampingen kan marjolein de klachten verminderen. Wanneer je zwanger wilt worden, is het raadzaam na het stoppen met de pil een kuur met marjolein te volgen. Door pilgebruik is het baarmoederslijmvlies minder toegankelijk voor spermacellen. Marjolein zorgt voor een betere doorbloeding en aanvoer van voedingsstoffen naar de baarmoeder. Het is verstandig tijdens een herstelperiode niet zwanger te raken. Deze kuur kun je overigens jaarlijks volgen wanneer je je lichaam wilt herstellen van mogelijke nadelen van synthetisch pilgebruik. Houd er rekening mee dat niet bekend is of marjolein de werking van de anticonceptiepil tijdens een kuur kan beïnvloeden.

 

SPIJSVERTERING

De ontkrampende werking van marjolein heeft ook effect op de spijsvertering. Maagklachten en –krampen door spanningen met eventueel oprispend maagzuur, nemen meestal af door gebruik van het kruid. Maar ook zal er meer bloed door de spijsverteringsorganen gaan stromen, waardoor het voedsel beter zal verteren en de stoelgang verbetert. Marjolein werkt desinfecterend en kan daarom met een intensieve kuur schimmels, schadelijke bacteriën en darmparasieten uitschakelen. Zelfs candida en bloedarmoede kunnen door het gebruik van het vreugdevolle kruid verminderen. Het is vooraf moeilijk aan te geven hoelang je het daarvoor zult moeten gebruiken.
Houd er rekening mee dat het enige tijd kan duren.

 

LUCHTWEGEN

Ook komt de ontkrampende werking van marjolein van pas bij problemen met de luchtwegen. Sterke thee van marjolein kan gebruikt worden als alternatieve én suikervrije hoestdrank bij verkoudheid, astma en (kink)hoest.

Vroeger had men het lef bij deze klachten fijngemalen marjolein op te snuiven. Dit bevorderde het niezen en men kwam tot de ontdekking dat op deze manier de hersenen en holtes gereinigd werden. Tegenwoordig bestaan er gelukkig neuskannetjes die je kunt vullen met lauwe marjoleinthee. Hiermee kun je je holtes veilig spoelen en reinigen.

 

KUUR

Wanneer het kruid je aanspreekt, kun je een kuur van drie weken volgen. Las daarna een stopweek in wanneer je het kruid langer wilt gebruiken. Of ga het kruid afwisselen met een ander kruid die een soortgelijke werking heeft.

Drink verdeeld over de dag een paar kopjes thee gemaakt van marjolein. De inhoudsstoffen komen het beste vrij wanneer je ongeveer een eetlepel van het gedroogde kruid overgiet met één liter koud water. (Of neem twee verse stengels van ongeveer 10 à 15 centimeter). Verwarm dit in een pan op het kleinste pitje en draai het vuur uit wanneer het kookt. Laat het tien minuten trekken met de deksel op de pan. Daarna kun je de vloeistof zeven.

Het is beter meerdere keren per dag een kopje van de thee te drinken, dan alles in één keer. Het restant kan bewaard worden in een glazen thermosfles (geen ijzer!) of verwarmd worden voor gebruik. Uiteraard mag het ook afgekoeld worden gedronken. Maak er dan bijvoorbeeld een soort ijsthee van door er stukken fruit en/of limonadesiroop aan toe te voegen. Je kunt de thee ook tijdelijk drinken bij acute klachten zoals bij menstruatiekramp. Degenen die het maken van de thee omslachtig vinden, kunnen gebruik maken van tinctuur “Origanum”. Dit is een alcoholische oplossing van marjolein en is verkrijgbaar bij de betere drogist. De wijze van dosering staat vermeld op het etiket. Hoe lang het duurt voordat je effect zal merken van marjolein, is per persoon verschillend.

Marjolein: Van knop naar bloem.

NIET GEBRUIKEN BIJ

1. Vanwege de stimulerende werking op de baarmoeder,mag marjolein als thee en tinctuur tijdens de zwangerschap NIET worden gebruikt.

2. Wanneer je medicijnen gebruikt is het raadzaam met de apotheker of arts te overleggen of het kruid gecombineerd kan worden met het medicijn.

3. Er is niet bekend of de werking van het spiraaltje of anticonceptiepil beïnvloed wordt door marjolein.

4. Uiteraard verdient het de aanbeveling bij ernstige klachten of een verleden hiervan te overleggen met een deskundige.

 

KEUKEN

Wilde marjolein is verwant aan oregano. Dit kruid wordt in de keuken gebruikt en geeft pizza zijn karakteristieke smaak. Maar dat niet alleen: Kruidenboter, soepen, salades en pastasaus kunnen allemaal op smaak gebracht worden met oregano. Het bevat onder andere vitamine C en de mineralen calcium en ijzer. Oregano mag in normale hoeveelheden in gerechten wel tijdens zwangerschap en bij medicijngebruik worden ingenomen. Toen er nog geen koelkasten waren, werd vlees gemarineerd met marjolein omdat het ongedierte op een afstand houdt en een conserverende werking heeft.

 

UITWENDIG

Bij uitwendig gebruik helpt marjolein de doorbloeding in de huid en spieren te verbeteren en spanningen en pijn te verminderen. Maak bijvoorbeeld gebruik van een kompres. Zet hiervoor een pot sterke marjoleinthee. (Gebruik de dubbele dosering van het kruid). Maak een washand of doekje nat met deze thee en leg deze, zo warm mogelijk als je kan verdragen, op de pijnlijke plek(ken). Leg hierop een warmwaterkruik en dek het af met een handdoek of met een deken. Laat dit ongeveer tien minuten liggen. Het kompres kan ook op holtes worden gelegd bij verkoudheden en op de buik bij menstruatieklachten. Bij deze laatste klacht is het aan te raden ook in bad te gaan. Voeg hier een pot sterke marjoleinthee aan toe.

 

AROMATHERAPIE

Marjolein wordt op grote schaal gedestilleerd en hieruit wordt etherische olie gewonnen. Deze olie werkt veel sterker dan de thee en het verse kruid. Wanneer je met etherische olie wilt werken, is het belangrijk je hier verder in te verdiepen. Vaak mag deze olie alleen uitwendig worden toegepast en moet dan sterk worden verdund. De etherische olie van marjolein mag in ieder geval NIET bij zwangerschap worden gebruikt.
Wel wil ik dit nog aan je doorgeven: "De etherische olie van een oreganosoort die op het Himalyagebergte groeit, blijkt sterke antibacteriële eigenschappen te hebben. Sterker nog, het kan zelfs de superbacterie MRSA doden (=ziekenhuisbacterie)." Bron: https://www.nu.nl/gezondheid/1856261/oregano-bestrijdt-de-ziekenhuisbacterie-mrsa.html

 

UITERLIJK

De wilde marjolein wordt tussen de 30 tot 60 centimeter hoog. De aromatische plant heeft groen behaarde, ovaalvormige bladeren. De roze bloemen zijn tweelippig en hebben paarse bloemscheden. De plant bloeit van juli tot september.

 

Het is de moeite waard een marjoleinplant in de tuin te zetten.
Je kunt hem vers oogsten indien nodig en je kunt wat drogen voor de winter.
Daarnaast wordt de plant tijdens de bloei door veel vlinders, bijen en hommels bezocht.

Andrea Bleeker
juli 2018

Bronnen

• Signatuur en eigenschappen van kruiden, Yvonne Maessen
• Lexion der geneeskruiden, Mellie Uyldert, ISBN 9789060305195
• www.kruidengeheimen.nl

 

Kruidenoverzicht   |   Nieuws & Activiteiten