Meer lucht met hyssop

Hyssopus officinalis

Beschrijvingen van geneeskrachtige planten zijn vaak meer dan duizend jaar oud. Al die jaren heeft men het de moeite waard gevonden om deze kennis aan de generaties die volgden door te geven. Door de uitroeiing van de “heksen” c.q. kruidenvrouwen in de middeleeuwen en de opkomst van de synthetische medicijnen was deze kennis bijna uitgestorven. Gelukkig heeft een handjevol mensen deze wijsheid bewaard, want tegenwoordig kiezen steeds meer mensen liever voor natuurlijke middelen om hun gezondheid te verbeteren. Eén van die beschrijvingen die duizenden jaren lang is doorgegeven, gaat over de hyssopstruik, waarvan je de naam overigens ook met één “s” mag schrijven.

Longen

Hyssop is één van de belangrijkste kruiden bij luchtwegproblemen. Bij inname verwarmt het kruid de longen door er vers bloed naartoe te sturen. Hierdoor worden cellen van het immuunsysteem sneller aangevoerd en ziektekiemen onschadelijk gemaakt en afgevoerd.
Hyssop is één van de eerste kruiden die ik zelf gebruik bij een verkoudheid omdat mijn hoestbuien dan snel afnemen en de hoeveelheid slijm in mijn longen erdoor vermindert. Volgens beschrijvingen wordt het slijm door hyssop opgelost en afgevoerd via andere wegen. Ik merk inderdaad dat ik door gebruik ervan veel meer moet plassen.
Hoe goed een kruid aanslaat heeft onder andere te maken met de kwaliteit. Het liefst pluk ik het vers uit mijn tuin. Je kunt ook gebruik maken van gedroogde kruiden, maar hou er rekening mee dat die langzaam hun kracht verliezen. Dit verlies gaat sneller achteruit wanneer de kruiden worden bewaard in het licht, in een ijzeren bus of op een warme plek. Koop daarom nooit kruiden die in een winkel in doorzichtige folie in het licht staan.
Hyssop ontspant de spieren van de longen waardoor het verlichting kan geven bij benauwdheid, droge hoest, astma, piepende ademhaling en bij COPD. Bij ontstekingen aan keel, holtes of longen, eventueel gecombineerd met koorts, is hyssop ook één van de kruiden die je kunt gebruiken.

Koorts en bloed

Koorts ontstaat wanneer ontstekingen of ziektekiemen in het bloed aanwezig zijn. Door een stijging van de lichaamstemperatuur worden deze onschadelijk gemaakt. Wanneer je dit proces onderbreekt door synthetische koortsverlagers in te nemen, blijven de indringers in je lichaam! Koorts is pas gevaarlijk wanneer de lichaamstemperatuur boven de veertig graden uitkomt.
Hyssop mag direct bij een lichte verkoudheid ingenomen worden, maar ook preventief. Het zal de koorts niet onderdrukken, maar het bloed zuiveren van ziektekiemen. Dan is koorts niet meer nodig en zal de koorts verdwijnen. Het kruid bevat onder andere vitamine B, calcium, silicium en ijzer. Deze inhoudsstoffen zorgen ervoor dat hyssop één van de aangewezen kruiden is bij bloedarmoede. Ook geeft het kruid nieuwe energie bij vermoeidheid.
Hyssop activeert het vuur in je lichaam. Bij een lage bloeddruk of een koude lichaamstemperatuur wordt het lichaam verwarmd en de bloeddruk opgekrikt. Kies daarom bij een ernstig hoge bloeddruk liever voor een ander kruid.
Er zijn geschriften gevonden dat mensen met huidziekten (melaatsen) zich vroeger baadden in een sterk aftreksel van hyssop om te voorkomen dat ze anderen zouden besmetten. Door onderzoek blijkt dat er op het blad van de plant een schimmel leeft die een penicillineachtige stof afgeeft en daardoor inderdaad ontsmettend werkt.

 
Blad en bloem van hyssop.
Een duidelijk kenmerk van de bloeiwijze is dat de bloemen aan één kant van de stengel staan.

Uiterlijk

In Nederland en België komt de plant niet in het wild voor. De plant is verkrijgbaar bij kruidenkwekerijen, maar ook bij de meeste tuincentra. Je vindt hem bij de keukenkruiden. Wanneer erbij vermeld staat dat hij niet geschikt is voor inname, betekent het dat er gif op de plant is gespoten!
Hyssop is een winterharde vaste plant die ongeveer een halve meter hoog wordt. De stengels zijn vierkant, rechtopstaand en dragen lancetvormige groene blaadjes. Deze blijven in de winter aan de struik zitten. Hyssop bloeit van juli tot september met kleine blauw/lila-achtige lipbloemen die in een krans staan. (Soms zijn de bloemen wit of roze.) De plant wordt regelmatig verward met lavendel maar tijdens de bloei is het verschil tussen de twee planten duidelijk te zien. Hyssop bloeit namelijk maar aan één kant van de krans; de zonkant.
Wanneer je de plant na de bloei terugsnoeit, komen er weer mooie bruikbare bladeren terug.
De bovengrondse delen van hyssop hebben een sterke aromatische geur en smaak.
Het kruid houdt van een zonnige, droge standplaats en van een kalkrijke grond. Voeg daarom eventueel gemalen eierschalen toe aan de grond. Van april tot juni kun je de plant zaaien. Wanneer je al een plant bezit kun je die in het voorjaar vermeerderen door scheuren en stekken.
Om te voorkomen dat de plant gaat verhouten, is het nodig om hyssop elk jaar in april te snoeien.

Zenuwstelsel

Regelmatige inname van het kruid maakt de geest helderder. Bij duizeligheid en onevenwichtigheid helpt hyssop de stabiliteit te hervinden. Denk ook aan hyssop bij hoofdpijn veroorzaakt door een lage bloeddruk.

Spijsvertering

Het gebruik van hyssop als keukenkruid is al heel oud. Het verbetert de vertering en helpt parasieten te verwijderen uit de darmen. Hyssop zet de lever aan tot reinigen. Kook het kruid nooit mee met je gerechten, maar voeg het versnipperd toe, vlak voor je het opdient. Gebruik het spaarzaam want teveel maakt je gerecht bitter. Aan koude gerechten zoals salades, knoflooksaus en kruidenboter kun je ook wat hyssop toevoegen.

Type mens

Het type mens die gevoelig is voor genoemde klachten en waar hyssop vooral goed bij aanslaat, zijn mensen met veel wilskracht en doorzettingsvermogen. Wanneer je onvoldoende luistert naar jezelf en geen rust neemt, wordt je energie uitgeput en liggen klachten op de loer. Hyssop leert je luisteren naar je diepste zelf waardoor je niet over je grenzen gaat. 

Gebruik

Er zijn verschillende manieren waarop je gebruik kunt maken van hyssop:

- Gebruik het regelmatig in gerechten (niet meekoken maar versnipperd toevoegen voor je het opdient).
- Thee (infusie): Neem hiervoor een paar takjes van het verse kruid of een theelepel gedroogd blad. Breng dit in een pan met ongeveer 250 ml water langzaam aan de kook. Draai dan het vuur uit. Laat de kruiden ongeveer vijf minuten trekken voordat je ze eruit zeeft. Niet langer, dan wordt het bitter. (Met sterkere thee kun je wel stomen en gorgelen.)
- Tinctuur Hyssopus: Dit is een alcoholische oplossing van het kruid en deze is verkrijgbaar bij de betere drogist. De wijze van dosering staat vermeld op het etiket.
- Hoestdrank: Hyssop kan verwerkt worden in een recept voor hoestdrank.
- Olie: een oliemaceraat kan gemaakt worden van de bovengrondse delen. Insmeren bij benauwdheid op de borst, op koude plekken in het lichaam, blauwe plekken en bij huidziekten. Verwar hyssopolie niet met etherische olie van hyssop! (Die laatste is namelijk een sterk geconcentreerde olie en mag bijvoorbeeld niet ingenomen worden en niet puur op de huid worden gesmeerd. Ik raad je aan een verdiepingscursus te volgen indien je wilt werken met etherische olie.)
- Capusles, deze zijn verkrijgbaar bij de betere drogist. Lees voor gebruik de bijsluiter.

Wanneer je de plant zelf wilt oogsten om te laten drogen of om tinctuur van te maken, pluk de plant dan tijdens de bloei. In die periode is de concentratie aan werkzame stoffen het hoogst. Gebruik hyssop maximaal zes weken achter elkaar en wissel dan eventueel af met een ander kruid.

Moestuin

De bloemen worden graag bezocht door bijen, vlinders en andere insecten. Slakken en het koolwitje hebben een hekel aan de geur van hyssop.

Niet gebruiken bij

- Af en toe wat versnipperde hyssop in een gerecht kan geen kwaad, maar bij zwangerschap en bij het geven van borstvoeding wordt een intensieve kuur afgeraden.
- Laat je bij ernstige klachten en voor de combinatie met andere medicijnen adviseren door een deskundige.

Je begrijpt vast dat ik blij ben dat onze voorouders het de moeite waard vonden om deze kennis aan de generaties die volgden door te geven. Ik daag je uit het kruid eens in te nemen en uit te testen. Ik hoop dat je mij hierna wilt helpen om deze oeroude kennis verder te verspreiden. Je nakomelingen zullen je over duizend jaar zeer dankbaar zijn!

Januari 2020
Andrea Bleeker
www.kruidengeheimen.nl

Met dank aan Jeanine Bakker voor haar kritische blik op mijn tekst.

YouTube kanaal

Facebook

Index