Geschenken van de Hazelaar

Eén van de meest favoriete planten onder de wildplukkers is de Hazelaar. Deze struik is overvloedig in de natuur te vinden en is bekend vanwege zijn vruchten, de hazelnoten. Hazelnoten zijn heel gezond, in diverse recepten te gebruiken, ze zijn onbespoten en je kunt ze ook nog eens heel lang bewaren. Dieren zijn ook gek op deze noten en verstoppen een deel voor hun wintervoorraad. Maar elk vergeten nootje wordt weer een nieuwe struik, dit weten de wildplukkers wel te waarderen!

De struik staat aan het begin van het jaar als één van de eerste struiken in bloei. De struik heeft mannelijke en vrouwelijke bloemen. De vrouwelijke bloemen hebben de meeste mensen echter nog nooit gezien. Ze zijn namelijk piepklein en je hebt bijna een vergrootglas nodig om ze te ontdekken.
Aan de Hazelaar hangen ook mannelijke katjes. Deze ontstaan al in de zomer wanneer de struik nog vol met bladeren zit. Afhankelijk van de temperatuur en het zonlicht gaan omstreeks januari/februari de schubben verder uit elkaar staan en komt het stuifmeel vrij. De katjes bevatten enorm veel stuifmeel. En dat is ook wel nodig, want de mannelijke katjes zijn afhankelijk van de wind om de vrouwelijke bloemen te bevruchten. Want insecten zijn aan het begin van het jaar nog nauwelijks te vinden.

 
Linksboven, de vrouwelijke bloem
Rechtsboven, de katjes van de Hazelaar 
Onder: bloem en katjes uitvergroot

Wanneer de struik wordt gesnoeid kan er geen bevruchting plaatsvinden
en zullen er dat jaar geen hazelnoten aan de struik groeien.

Hazelnoten

De meeste noten die in de winkel liggen komen uit Turkije. Dat is het grootste exportland van hazelnoten. De noten bevatten heel veel plantaardige eiwitten, onverzadigde vetzuren, foliumzuur, vitamine B en E en o.a. de mineralen calcium, magnesium en zink.
Hoe lekker je ze misschien ook vindt, neem er niet té veel, want bij grote hoeveelheden heb je kans dat je last krijgt van verstopping en kan de bloeddruk stijgen.

Hazelnoten staan er vooral om bekend om de werking van overtollig maagzuur te remmen. Ze zijn erg goed voor sporters omdat ze een goede bron van energie zijn en je er lang op kunt sporten.
Hazelnoten worden ook aangeraden aan mensen met nierstenen omdat ze helpen gruis af te voeren.
In oude kruidenboeken vind je nog dat hazelnoten werden aangeraden bij diarree, hoest, lage bloeddruk, om de vruchtbaarheid van de man te vergroten en om zaadloop te verminderen. Voor de vrouw werden ze aangeraden bij overmatige rode of witte vloed.

Bladeren

De geneeskrachtige werking van de Hazelaarbladeren is niet zo bekend. De bladeren werken vooral op de benen, maar dan op een hele milde manier: Ze verminderen beenkrampen, maken de aders sterker en zorgen dat het bloed beter door de aders kan stromen. Verder helpen de bladeren overtollig vocht af te voeren van de benen en enkels. Omdat er kruiden zijn die op dat gebied veel sterker werken, wordt niet vaak gebruik gemaakt van de Hazelaar als geneeskruid. Je kunt er wel een thee van maken, maar deze dien je anders te bereiden dan je gewend bent: Je brengt een liter water aan de kook en draait het vuur uit wanneer het water kookt. Doe er ongeveer 25 gram verse bladeren in, roer even om met een houten lepel en laat dit water 12 uur staan. Deze koude thee die je hebt gemaakt kun je verdeeld over de dag drinken om een therapeutisch effect te bereiken. (bron: Geert Verhelst)

    
Hazelaar - Corylus avellana

Knoppen

       Een losse tak van de kruidengeneeskunde is de gemmotherapie. De gemmotherapie werkt alleen met knoppen van geneeskrachtige planten. Deze knoppen bevatten namelijk alle informatie van de volwassen plant maar bevatten ook stoffen die je niet meer terug kunt vinden in de volwassen plant.  Bij de gemmotherapie worden knoppen van planten geweekt in een mengsel van water, alcohol en glycerine en daarna verdund. Deze middelen zijn te koop bij de betere drogist waar je meer informatie kunt opvragen.

De hazelaar is een bekend kruid in de gemmotherapie:
- Het herstelt de elasticiteit van het longweefsel en wordt aangeraden bij allerlei klachten aan de luchtwegen.
- Het is goed bij bloedarmoede en het bevordert de vorming van nieuwe bloedcellen.
- Het wordt aangeraden bij leverstoornissen en herstelt het cholesterolgehalte.

Olie

Uit hazelnoten wordt een olie geperst. Hij is moeilijk te verkrijgen, bij een delicatessewinkel heb je het meeste succes. Deze olie kun je naast inname, tevens gebruiken als verzorgingsmiddel voor de huid en het werkt als een natuurlijk zonbeschermingsmiddel, factor 4.

Takken

Hazelaartakken zijn zo flexibel in het voorjaar dat je er een knoop in kunt leggen zonder dat de takken breken. De buigzame twijgen zijn o.a. geschikt voor vlechtwerk en hekwerk.

Mystiek

De hazelaar schenkt dus onder andere nuttige katjes, noten, olie, bladeren en knoppen. Maar dit artikel zou niet compleet zijn wanneer ik niet nog even stilsta bij het feit dat de takken van oudsher werden gebruikt als wichelroede. Met een wichelroede werden metalen en ondergrondse waters opgespoord. Men droeg de hazelaartak in de handen en op het moment dat men in de buurt kwam van ondergrondse schatten voelde men de tak van richting veranderen. Op die plek begon men dan te graven. Maar ook wanneer men wilde bouwen zocht men eerste de juiste plek met behulp van de wichelroede.
Of de wichelroede echt begint te bewegen zonder dat degene die hem vasthoudt het beïnvloed? Dat kun je alleen maar zelf ervaren. Ik hoor graag je bevindingen!

februari 2016
Andrea Bleeker
www.kruidengeheimen.nl

Andere Hazelnootsoorten:
Rode Hazelaar (Lambertsnoot) en de Krulhazelaar
     

Filmpjes over kruiden

Facebook