Berendruif, hét kruid voor de blaas

Arctostaphylos Uva Ursi

De Nederlandse naam van de plant verraad direct dat beren dol zijn op de druiven van deze plant. De botanische naam heeft dezelfde betekenis.

Uiterlijk

Berendruif is een groenblijvende bodembedekker die met zijn lange, kruipende takken de aarde als een soort tapijt bedekt. In Nederland is de plant zeldzaam en daarom staat hij op de Rode Lijst. In de duinen van Terschelling kun je hem nog in het wild tegenkomen. Daarnaast groeit hij in gebergten en op koudere delen op het noordelijk halfrond. De plant heeft een voorkeur voor een zanderige en zure bodem en kan temperaturen verdragen tot 35 graden onder nul. De bladeren, die een paar centimeter lang worden, zijn eivormig, donkergroen en taai.

Van maart tot juli verschijnen klokvormige bloemen met een roze zoom aan de plant. De bloemen bevatten veel nectar, waardoor ze een aantrekkingskracht op bijen hebben. In de herfst hangen de struiken vol met glanzende, felrode bessen. De smaak hiervan is zurig, meelachtig en flauw. Mensen laten ze daarom hangen, maar beren en vogels snoepen de struik graag helemaal leeg.

Urinewegen

De bladeren bevatten een stofje die bij inname in de nierkanaaltjes wordt omgezet in een ander stofje wat ontsmettend, ontstekingsremmend, pijnstillend en verzachtend werkt. Daarom is berendruif een tonicum voor de nieren en blaas. Bij een blaasontsteking zorgen de inhoudsstoffen uit de plant ervoor dat de zuurgraad van de urine veranderd, waardoor schadelijke bacteriën niet kunnen overleven. De doorspoeling in de urinewegen wordt vergroot met als gevolg dat ziektekiemen en nier- en blaasgruis worden weggespoeld. Bij zowel een acute als bij een chronische blaasontsteking kan berendruif snel verlichting geven.

Berendruif kan preventief worden genomen bij sterk ruikende urine. De kans is groot dat hier bacteriën inzitten, die een blaasontsteking kunnen veroorzaken. Verder kan het kruid verlichting geven bij een nierbekkenontsteking, een nierontsteking, bij prostaatontsteking en bij een prostaatvergroting.

Blaas

De blaas is het orgaan waarmee we onbewust reageren op druk waartegen we psychisch niet opgewassen zijn. Wanneer emoties worden opgekropt, is er een grote kans dat er een stagnatie volgt in de urinewegen en daardoor klachten ontstaan. Berendruif laat alles weer stromen en zorgt dat het afgevoerd wordt.

Wanneer je regelmatig blaasklachten hebt, bekijk jezelf dan eens kritisch of er een verband kan bestaan tussen het opkroppen van emoties en je klacht. Hoe goed kan jij je mening uiten? Voor een goede gezondheid van de blaas is het noodzakelijk dat je je regelmatig ontlast van negatieve gevoelservaringen. Blaasklachten zijn een signaal van je lichaam om emoties los te laten. Als je dit moeilijk vindt, kun je ze misschien kwijtraken door erover te schrijven, te zingen, dansen/sporten, of praat er met andere mensen over.

De bloem van berendruif lijkt een beetje op de vorm van een blaas.
Alsof de natuur ons hier een hulpmiddel heeft gegeven
om ons te vertellen dat de plant voor blaasklachten gebruikt mag worden.

Inname

De plant wordt niet gegeten. Daarentegen worden alcoholische aftreksels (tinctuur) en capsules van de bladeren van berendruif gemaakt. Deze zijn verkrijgbaar bij de betere drogist, net als het gedroogde blad.
De beste manier om de inhoudsstoffen van het blad aan water af te geven is een kleine eetlepel blad 24 uur in een kop water te weken, licht verwarmen en dan opdrinken. Kook de bladeren niet, dan verliest het zijn effect. De smaak is bitter en niet lekker. Hij mag eventueel gecombineerd worden met een ander kruid om de smaak te veraangenamen.

Let op

-  Een normale en onschuldige bijwerking is dat de urine donkerder kleurt. Dit kan verdwijnen wanneer de klacht verdwijnt.

-  Berendruif is een sterk kruid. Het kan de werking van de darmen vertragen, daarom mag je het maximaal een week achter elkaar gebruiken. (Maximaal 5 x per jaar een kuur.)

-  Neem eventueel tegelijk iets in om de darmwerking te verbeteren, bijvoorbeeld lijnzaad.

-  Het kruid werkt alleen in een niet-zure omgeving. Eet tijdens een kuur zoveel mogelijk groenten en probeer eiwitten (melk/vlees) te beperken.

-  Gebruik tijdens de kuur géén extra vitaminen en mineralen.

-  Drink extra water tijdens een kuur.

-  Wanneer na twee dagen nog geen effect optreedt is het raadzaam een arts te raadplegen.

-  Berendruif wordt afgeraden aan kinderen onder de 12 jaar en ook niet bij zwangerschap en bij het geven van borstvoeding gebruiken.

-  Wanneer je medicijnen gebruikt, overleg dan met de verkoper of arts of berendruif geschikt voor je is.

-  Soms wordt het struikje verward met de rode bosbes die andere gebruikstoepassingen heeft.

“De kiempdodende stoffen uit de plant die hun werk doen in de zieke blaas kleuren de urine bruin zolang de blaas nog ziek is.”

uit: Melly Uyldert, Lexion der geneeskruiden

 

Uitwendig

Uitwendig prikkelen de bladeren het lichaam tot de aanmaak van nieuw weefsel en helpt het wonden genezen. Omdat er andere planten zijn die hierbij sterker werken en makkelijker te verkrijgen zijn, raad ik je aan bij wonden bijvoorbeeld gebruik te maken van goudsbloemen (calendula).

Ervaringen

Hoewel het kruid tijdens mijn opleiding behandeld is, heb ik er daarna lange tijd niets mee gedaan. Nadat een collega mij hier weer op wees, ben ik het kruid opnieuw gaan bestuderen. Toevallig kreeg ik vlak daarna van een jonge vrouw de vraag of ik een natuurlijk middel tegen haar blaasontsteking wist. Ze was niet zwanger en slikte geen andere medicijnen. Ik heb haar de tinctuur Uva Ursi aangeraden en twee dagen later kreeg ik al een dankbaar berichtje dat het goed gewerkt had. Ze merkte wel op dat haar urine zo’n vreemde kleur had. Dit is een ‘bijwerking’ van berendruif omdat het de zuurgraad van de urine verandert.
Ze heeft daarna een lange tijd geen blaasontsteking meer gehad, terwijl toen ze het met antibiotica bestreed, dit altijd veel vaker terugkwam.

Enige tijd daarna vroeg een vriendin of ik iets wist voor haar hoofdpijnen. Er zijn verschillende oorzaken voor hoofdpijn. Na een kort gesprek kwamen we erachter dat ze dat vooral krijgt, wanneer ze veel stress ervaart, ze kan niet goed omgaan met de emoties die ze dan voelt. Ze zei dat wanneer ze in zo’n situatie zit, ze dan moeite had om te plassen. Ik dacht meteen aan berendruif. Ze heeft het preventief in huis gehaald. Later vertelde ze me dat ze toen ze een hoofdpijn voelde opkomen, meteen de tinctuur had ingenomen. Vrij snel na inname moest ze heel erg plassen en haar hoofdpijn zakte inderdaad weg. Ik heb haar aangeraden om het een week lang (het maximale aantal dagen) in te nemen om alles goed door te spoelen. Achteraf was ik vergeten haar te zeggen dat het raadzaam was om tegelijk lijnzaad in te nemen, want ze kon een paar dagen niet goed naar het toilet...

Sindsdien raad ik het kruid vaker aan, in tinctuurvorm. Ik ga er vanuit dat de thee en de capsules hetzelfde effect hebben, maar daar heb ik  geen ervaring mee.

Omdat ik inmiddels meer positieve verhalen over berendruif heb gehoord, heb ik mijn informatie maar eens uitgeschreven. Dan kan deze waardevolle kennis ook weer verder doorgegeven worden!

 

Andrea Bleeker
Augustus 2022
www.kruidengeheimen.nl

Geraadpleegde bronnen:

-        Aantekeningen opleiding kruidengeneeskunde (Kruidenrijk)

-        Yvonne Maessen, Kruidenbundel, signatuur en eigenschappen van kruiden, deel 2

-        Groot Handboek geneeskrachtige planten, Dr. Geert Verhelst, ISBN 97 89080778450

-        E.H. Oswald - Kruiden deel 1, ISBN 90-800620-1-4

-        Christiane Beerlandt, De Sleutel tot Zelf-Bevrijding, ISBN 9789075849325

YouTube kanaal

Facebook